Π.Κ.Ι.-Ιστορία της
Στην Π.Κ.Ι.- Παραδοσιακή Κινέζικη Ιατρική, ο περίφημος κίτρινος αυτοκράτορας Huang Ti, για κάποιους ερευνητές είναι μυθικό πρόσωπο και για άλλους πραγματικό. Έζησε γύρω στο 2600 π.χ. και θεωρείται ο θεμελιωτής της Παραδοσιακής Κινέζικης Ιατρικής, καθώς σε αυτόν αποδίδεται το παλαιότερο γνωστό κείμενο που περιγράφει τις θεραπευτικές αρχές του βελονισμού, με τίτλο ”Κλασσικά Κείμενα Εσωτερικής Παθολογίας” (Huang Ti Nei Jing – Yellow Emperor’s Classic of Internal Medicine).
Αυτό το ιατρικό σύγγραμα περιέχει καταγραφές που υπήρχαν αιώνες πρίν τη συγγραφή του επάνω σε ιατρικές γνώσεις και τεχνικές της Κίνας. Περιγράφει θεραπευτικές τεχνικές της εποχής συμπεριλαμβανομένου του βελονισμού, της βοτανοθεραπείας και της θεραπείας με μόξα και θεωρείται δικαίως, ένα απο τα αρχαιότερα κείμενα του πλανήτη.
Έτσι οι ρίζες της Π.Κ.Ι. όπως και του βελονισμού, ο οποίος αποτελεί κομμάτι της χάνονται στην προϊστορική περίοδο της Κίνας και η θεωρία της έρχεται απο ένα βάθος χρόνου σχεδόν 5000 ετών, από τις ίδιες πηγές που αρδεύουν χιλιετηρίδες τώρα την ταοϊστική και βουδιστική σκέψη. Θεμελιώνεται δε πάνω στη σχολαστική, λεπτολόγο παρατήρηση της φύσης, του κόσμου και του ανθρώπινου σώματος.
Η παραδοσιακή Κινέζικη ιατρική λοιπόν, αποτελείται από ένα σύνολο παραδοσιακών ιατρικών πρακτικών και μεθόδων με πλούσιο θεωρητικό υπόβαθρο, που έλκουν την καταγωγή τους από την αρχαία Κίνα.
Μέσα απο τις θεραπευτικές πρακτικές της αντανακλά την κλασσική Κινέζικη σκέψη ότι η ζωή και η δραστηριότητα του ατόμου, καθώς και οι σωματικές και ψυχικές λειτουργίες, συνδέονται με το περιβάλλον του σε ενιαίο, αλληλένδετο σύνολο. Αποδεκτή και διαδεδομένη στην καθημερινή ιατρική πράξη στην ανατολική ασία, θεωρείται εναλλακτικό ιατρικό σύστημα στο μεγαλύτερο μέρος του δυτικού κόσμου.
Οι θεραπευτικοί κλάδοι της Π.Κ.Ι. μεταξύ άλλων περιλαμβάνουν:
- Κινέζικη βοτανολογία και θεραπεία μέσω βοτάνων
- Βελονισμό και μάλαξη
- Ελεγχόμενη διατροφή και δίαιτα
- Διαλογισμό και πνευματική άσκηση
- Τα τσι-κουνγκ συνιστούν επίσης κλάδους της Π.Κ.Ι.
Η Π.Κ.Ι. στηρίζεται σε μεγάλο βαθμό στη φιλοσοφική αντίληψη ότι το ανθρώπινο σώμα είναι ένα μικρό σύμπαν αποτελούμενο απο ένα σύνολο ολοκληρωμένων και πολύπλοκα διασυνδεδεμένων συστημάτων, τα οποία τείνουν να λειτουργούν σε ισορροπία έτσι ώστε να εξασφαλίζεται η υγιής λειτουργία του ευρύτερου συνόλου.
Σε αντίθεση με το δυτικό ιατρικό μοντέλο επικεντρώνεται στη συνολική λειτουργία του σώματος, στοχεύοντας τόσο στην πρόληψη και διατήρηση της ισορροπίας του οργανισμού όσο και στην αποκατάσταση και τη θεραπεία της ασθένειας.
Οι κύριες θεωρίες που συγκροτούν τις βάσεις της Π.Κ.Ι. είναι:
- Η θεωρία Yin-Yang
- Η θεωρία των 5 στοιχείων
- Η θεωρία της ενέργειας Qi και των ζωτικών ουσιών
- Η θεωρία των 8 αρχών
- Η θεωρία των παραγόντων ασθενείας
- H θεωρία Zang Fu οργάνων
1. Η θεωρία Yin-Yang
Υποστηρίζει ότι τα πάντα στη φύση απαρτίζονται από δύο αντίθετες αλλά συμπληρωματικές δυνάμεις. Το Yin-Yang δεν είναι οι δυνάμεις στην πραγματικότητα αλλά τα ποιοτικά χαρακτηριστικά τους. Το Yin-Yang είναι μία συγκεκριμένη εναλλασόμενη ενέργεια που επαναλαμβάνεται σε όλα τα φαινόμενα καθώς συμμετέχει στη φύση τους. Το Yin είναι η ύλη και η ακινησία, ενώ το Yang η ενέργεια και η κίνηση. Αυτές οι δύο αντίθετες αλλά συμπληρωματικές δυνάμεις πέρνουν άπειρες προεκτάσεις σε πράγματα και καταστάσεις και η κινέζικη φιλοσοφία, τείνει να προσεγγίει τα πάντα μέσα από το πρίσμα αυτής της θεωρίας.
2. Η θεωρία των 5 στοιχείων
Αποτελεί μία απόπειρα συμπλήρωσης της θεωρίας Yin-Yang και ταυτόχρονα εισάγει ένα διαφορετικό τρόπο προσέγγισης των πραγμάτων, από την πλευρά της ποικιλομορφίας και παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον, αφού ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα που μας περιβάλλει. Η θεωρία αυτή θέτει δύο στόχους, πρώτον να ερμηνεύσει τα φαινόμενα με βάση τις σχέσεις που υπάρχουν μεταξύ των 5 αυτών ενεργειακών συμπεριφορών και ποιοτήτων, καθώς τα πάντα συσχετίζονται μεταξύ τους και δεύτερον να ταξινομήσει τα φαινόμενα με βάση την ομοιότητά τους με αυτές τις 5 βασικές ενεργειακές συμπεριφορές και ποιότητες.
3. Η θεωρία της ενέργειας Qi και των ζωτικών ουσιών
Στην Παραδοσιακή Κινέζικη Ιατρική έχει φιλοσοφική σημασία. Σε αυτή τη θεωρία ο οργανισμός δεν αντιμετωπίζεται ως ένας συνδυασμός επιμέρους μηχανισμών και άρα ξεχωριστών μεταξύ τους και ασύνδετων μονάδων, αλλά ως ένα σύνολο μηχανισμών που σχετίζεται και αλληλεπιδρά με τα πάντα, ή αλλιώς με το όλον. Η βασική ζωτική ουσία του οργανισμού είναι η ζωτική δύναμη Qi, ή ενέργεια της ζωής η οποία δίνει πνοή σε όλα τα όντα και βρίσκετια σαν θεμελιώδης ενέργεια παντού.
4. Η θεωρία των 8 αρχών
Εμφανίστηκε σχετικά πρόσφατα με την μορφή με την οποία χρησιμοποιείται σήμερα, στη βιβλιογραφία της Π.Κ.Ι. Αν και αναφορές βρίσκουμε σε αρχαία κλασσικά συγγράματα, η θεωρία αυτή αποτελεί ουσιαστικά μία επέκταση της θεωρίας Yin-Yang σε 3 επίπεδα αντιθέσεων. Οι αντιθέσεις αυτές μπορούν να θεωρηθούν ότι χαρακτηρίζουν το σύνολο σχεδόν της κλινικής συμπτωματολογίας και σημειολογίας. Οι 8 αυτές αρχές είναι:
- Εσωτερικο-Εξωτερικό
- Ανεπάρκεια-Υπερβολή
- Κρύο-Ζέστη
- Yin-Yang
5. Η θεωρία των παραγόντων ασθένειας.
Σε αυτή τη θεωρία, κατά την Π.Κ.Ι. Η φυσιολογική λειτουργία κάθε οργανισμού, εξαρτάται από τις δύο βασικές παραμέτρους κίνησης της ενέργειας Qi: την ομαλή και αέναη ροή. Αιτία ασθένειας αποτελεί οποιαδήποτε διαταραχή σε αυτή τη διαδικασία κίνησης και έτσι οι παράγοντες ασθένειας αποτελούν αιτίες διαταραχής της κίνησης της ενέργειας. Όλες οι διαταραχές κίνησης μπορούν να περιγραφούν στα πλαίσια της θεωρίας Yin-Yang και σταθερό παραμένει το γεγονός ότι πίσω από κάθε ασθένεια κρύβεται μία ή περισσότερες διαταραχές που αφορούν στην κίνηση της ενέργειας Qi.
6. Τέλος η θεωρία Zang Fu οργάνων,
Αποτελεί ένα από τα πιο πρόσφατα επιτεύγματα της Παραδοσιακής Κινέζικης Ιατρικής καθώς η επεξεργασία και η ταξινόμηση της συσσωρευμένης κλινικής εμπειρίας αιώνων έχει γίνει σε μεγάλο βαθμό από σύγχρονους Κινέζους γιατρούς. Η θεωρία αυτή αποτελεί βασικό εργαλείο κλινικής προσέγγισης για όσους ασκούν κάποια από τις θεραπευτικές τεχνικές της Π.Κ.Ι. Όπως ο βελονισμός, τα βότανα, η διατροφή και η μάλαξη.
Παραδοσιακή Κινέζικη Ιατρική-Ένα ολοκληρωμένο ιατρικό σύστημα
Η διαγνωστική προσέγγιση της Παραδοσικής Κινέζικης Ιατρικής, προκύπτει τόσο απο την αλληλεπίδραση των παραπάνω θεωριών όσο και από την πρακτική εφαρμογή τους. Αυτό ισχύει και φυσικά και για όλες τις θεραπευτικές τεχνικές που απαρτίζουν το θεραπευτικό σύστημα της Π.Κ.Ι. όπως προείπαμε τα οποία είναι, ο βελονισμός, τα βότανα, η μάλαξη, η διατροφή, ο διαλογισμός και η πνευματική άσκηση.
Η Παραδοσιακή Κινέζικη Ιατρική είναι ένα ολοκληρωμένο ιατρικό σύστημα και αναγνωρισμένο στις μέρες μας ακόμα και απο τον Π.Ο.Υ. Η Π.Κ.Ι. Εφαρμοζόταν απο την εποχή που η ιατρική δεν ήταν επιστήμη με την σημερινή έννοια και εξασκούνταν από σαμάνους και ιερείς και συνεχίζεται να εφαρμόζεται μέχρι και τις μέρες μας πλέον από ιατρούς. Αυτό το γεγονός της συνέχειας του άκοπου νήματος της γνώσης που ξεκινά από τα βάθη της προϊστορίας του ανθρώπου, αποτελεί το πιο γοητευτικό στοιχείο στην εφαρμογή της για τους λάτρεις αυτού του ιατρικού συστήματος.
Η επιστημονική ορθότητα των διαγνωστικών και θεραπευτικών μεθόδων της Παραδοσιακής Κινέζικης Ιατρικής, εδραιώνεται από το γεγονός ότι επιβίωσαν αυτές οι προσεγγίσεις και εφαρμογές μέσα από το πέρασμα χιλιάδων χρόνων και μεταφέρθηκαν μέσω της συσσωρευμένης κλινικής εμπειρίας χιλιάδων κινέζων ιατρών με γραπτό και προφορικό λόγο.
Αυτό το σύστημα μεταφέρει και ένα μεγάλο πλεονέκτημα, πέρα από τις δοκιμασίες του χρόνου που πέρασε και επιβίωσε μέχρι της μέρες μας και αυτό είναι που κέρδιζε και συνεχίζει να κερδίζει τις συνειδήσεις των γιατρών και των ασθενών του δυτικού κόσμου.
Το πλεονέκτημα αυτό βασίζεται στο γεγονός ότι ακολουθεί το αρχαίο Ιπποκρατικό ρητό ”Ωφελέειν, ου μη βλάπτειν”, δηλαδή να ωφελείς χωρίς να βλάπτεις.
Πηγή:
-Η ΒΑΣΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΤΗΣ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΗΣ ΚΙΝΕΖΙΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ-ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΤΗΛΙΚΙΔΗΣ