Μόξα και ιστορικά στοιχεία
Η μόξα όπως και οι βεντούζες, το gua sha και άλλες τεχνικές, ανήκει στις συμπληρωματικές θεραπείες της Παραδοσιακής Κινέζικης Ιατρικής.
Χρονολογείται από την εποχή της δυναστείας Shang-1000π.χ. Περίπου, καθώς σώζονται ιερογλυφικά που παρουσιάζουν αρχές και μελέτες για τον βελονισμό και την τοπική διαθερμία των σημείων του βελονισμού, με καμμένα φύλλα απο την αγριαψιθιά, φυτό γνωστό με τη λατινική ονομασία artemisia vulgaris.
Σε ανασκαφές βρέθηκαν ακόμα και βελόνες χαλκού εκείνης της εποχής ,αλλά οι πέτρες bian φαίνεται ότι αποτελούσαν ακόμη την κύρια μορφή βελόνας.
Η μόξα αναπτύχθηκε ως ιατρική πρακτική και χωριστά από το βελονισμό, αν και στις μέρες μας είναι ένα μεγάλο μέρος της τρέχουσας πρακτικής βελονισμού στην Κίνα.
Μόξα και moxibustion.
Το επίθεμά του δημιουργείται κυρίως απο τα φύλλα του φυτού της αρτεμισίας, ονομάζεται μόξα (moxa) και η διαδικασία της τοπικής διαθερμίας moxibustion. Το moxibustion είναι το κάψιμο στο δέρμα απο επίθεμα των φύλλων αψιθιάς.
Ο κινέζικος χαρακτήρας << chiu >> χρησιμοποιείται για να περιγράψει την τέχνη του moxibustion και σημαίνει κυριολεκτικά, το να σημαδέψει κανείς με φλεγόμενο αντικείμενο. Αυτό βέβαια γινότανε στα παλιά τα χρόνια και οι κινέζοι θεραπευτές το χρησιμοποιούσαν με τη μέθοδο της επαφής. Δηλαδή με τη μόξα κυριολεκτικά καίγανε τοπικά βελονιστικά σημεία για να επιφέρουν το θεμιτό θεραπευτικό αποτέλεσμα.
Στις μέρες μας η τεχνική αυτή δεν περιλαμβάνει πλέον την έννοια του σημαδιού, αλλά το επίθεμα χρησιμοποιείται ακόμα για να παρέχει τοπική θερμότητα. Οι κινέζοι θεωρούν ότι όσο ωριμότερα είναι τα φύλλα της αρτεμισίας με τα οποία φτιάχτηκε το επίθεμα, τόσο καλύτερες είναι οι θεραπευτικές ιδιότητες της μόξας.
Μορφές επιθεμάτων και λειτουργία της Μόξα
Τα επιθέματα της μόξας κυκλοφορούν σε μορφή πούρων τα οποία ονομάζονται moxa sticks και χύμα ή με αυτοκόλλητα ως moxa wool.
Τα επιθέματα ή πούρα της μόξας έχουνε μία ιδιαίτερη ιδιότητα η οποία ανήκει στις ιδιότητες του φυτού της αρτεμισίας κυρίως. αντέχει σε υψηλές θερμοκρασίες και καίγεται αργά. Η αργή καύση της δίνει το πλεονέκτημα στο επίθεμα να κρατάει πολύ ώρα σε μεγάλη θερμοκρασία και έτσι μπορεί από ασφαλή απόσταση να προκαλέσει υπεραιμία στο σημείο που εφαρμόζεις.
Υπεραιμία σημαίνει ότι αυξάνεται η κυκλοφορία στο σημείο λόγω της θερμότητας, ανοίγουν οι πόροι του δέρματος και έτσι εισχωρεί η ζέστη μαζί με τον καπνό του φυτού στους ιστούς, με αποτέλεσμα να αποβάλλει το κρύο και την παγιδευμένη υγρασία στο σημείο και να το τονώσει.
Τεχνική και εφαρμογή της Μόξα
Στην εφαρμογή με τα πουράκια της μόξας, ανάβουμε με φωτιά το πουράκι της μόξας μέχρι να κάνει καύτρα, να κοκκινήσει δηλαδή και πλησιάζουμε το πάσχων σημείο μέχρι εκεί που αντέχουμε τη θερμότητα. Κρατάμε σταθερά ή κινούμε το πούρο κυκλιικά με φορά δεξιόστροφη ώστε να πετύχουμε τόνωση του σημείου. Αφήνουμε μέχρι να νοιώσουμε κάψιμο και επαναλαμβάνουμε 3-5 φορές. Αν δεν αντέχουμε πολύ ώρα την θερμότητα κρατάμε λιγότερο χρόνο και επαναλαμβάνουμε περισσότερες φορές.
Τα επιθέματα με τη μορφή της μόξας σε αυτοκόλλητα, τα κολλάμε στα σημεία τοπικά και τα ανάβουμε.
Τα επιθέματα με μορφή της μόξας σε κώνους ή κυλίνδρους, τα τοποθετούμε απευθείας στο δέρμα ή επάνω σε φρέσκο βότανο ή αλάτι ιμαλαΪων ώστε να περάσει και τις ιδιότητές του εσωτερικά.
Θεραπευτικές ιδιότητες και χρήσεις της Μόξα
Χρησιμοποιείται για να θεραπεύσει συγκεκριμένους τύπους ασθενειών και εφαρμόζεται και πέρα απο τα σημεία του βελονισμού. Σε μερικά σημεία βελονισμού όπως αυτά γύρω απο το μάτι, είναι απαγορευμένη η χρήση της μόξας.
Στην αρχαία Κίνα η μόξα εφαρμοζόταν επίσης, σε συγκεκριμένα σημεία βελονισμού για να κρατήσει το σώμα υγιές και θεωρείται ότι εφαρμοζόταν προληπτικά ενάντια στην ασθένεια.
Η μόξα έχει θεραπευτικές ιδιότητες που ομοιάζουν με του βελονισμού μεν, αλλά λόγω θερμότητας και ιδιοτήτων του φυτού της αρτεμισίας διαφοροποιείται σε κάποια σημεία. Γενικά λόγω της θερμαντικής της δράσης έχει τονωτικές ιδιότητες, αφού κινεί το τσί ή ζωτική ενέργεια, μέσω του αίματος.
Ας δούμε όμως σε γενικές γραμμές τις ιδιότητές της
- Τονώνει και Δυναμώνει όλο τον οργανισμό μέσω κίνησης του τσί (qui) και αντιμετωπίζει την υπερκόπωση ή την χρόνια κόπωση.
- Δυναμώνει και ενεργοποιεί το ανοσοποιητικό σύστημα, οπότε και είναι ιδανική για κρυολογήματα, ψύξεις και Αντιμετωπίζει τοπικά κρυοπαγήματα και ψύξεις αποβάλλοντας το παγιδευμένο κρύο από τους ιστούς.
- Διώχνει τα οιδήματα και αντιμετωπίζει την κατακράτηση υγρών, καθώς απομακρύνει μέσω θερμότητας την υγρασία.
- Τονώνει το πεπτικό σύστημα, το μεταβολισμό, την πέψη, και χαλαρώνει τους σπασμούς του στομάχου.
- Σταματάει τις διάρροιες καθώς θερμαίνει το σώμα και το στεγνώνει αποβάλωντας την υγρασία.
- Αντιμετωπίζει τοπικά προβλήματα των μυών, όπως πόνους από πιασίματα ή κρύο, οσφυαλγίες κ.α.
- Ξεμπλοκάρει το παγιδευμένο αίμα το οποίο προκαλεί προβλήματα όπως στη δυσμηνόρροια.
- Μειώνει την αιμορραγία κατά την έμμηνο ρύση.
- Μειώνει τα συμπτώματα του άσθματος συμπληρωματικά με άλλες αγωγές.
- Χρησιμοποιείται για τις κράμπες που προκαλούνται από το Pms Προεμμηνορυσιακό σύνδρομο
- Αντιμετωπίζει μορφές δερματοπάθειας που έχουνε κρύα και υγρά χαρακτηριστικά ( λεύκη ή εκζέματα με υγρασία).
- Χρησιμοποιείται και για ρευματισμούς και αρθριτικά.
Αντενδείξεις και προφυλάξεις στη Μόξα
Η μόξα όπως και ο βελονισμός έχουνε αντενδείξεις σε συγκεκριμένες περιπτώσεις όπως:
- Στην κοιλιακή, την οσφυική και την ιερή χώρα κατά την εγκυμοσύνη.
- Σε περιπτώσεις εσωτερικής θερμοκρασίας όπως ο πυρετός και η φλεγμονές.
- Σε φλεγμονές από τραυματισμούς στα οστά, τους μύες και τις αρθρώσεις, όπως θλάσεις, κατάγματα και σπασίματα.
- Σε διόγκωση αγγείων του αίματος όπως φλεβίτιδες, θρόμβους, αιμορροϊδες κλπ.
- Σε αιμορραγίες και αιματώματα ή σε άτομα με τάση για αιμορραγίες όπως διαβητικούς.
- Σε περιβαλλοντικά υψηλές θερμοκρασίες όπως το καλοκαίρι ή κλειστούς χώρους με ζέστη.
- Σε ιδιαίτερα ευαίσθητα σημεία στο κεφάλι όπως τα αυτιά, τα μάτια, και τα χείλια και γενικά στη ζώνη του κεφαλιού με προσοχή.
- Σε ευαίσθητους αδένες και όργανα, όπως τα γεννητικά όργανα.
- Σε δερματικές αλλεργίες και ειδικά με ξηρά και θερμά χαρακτηριστικά.
- Σε ξηρά δέρματα ή σε τραυματισμένα δέρματα με ανοιχτές πληγές και φλεγμονές.
- Γενικά σε καταστάσεις που υπάρχει υπερβολή αίματος, όπως υπέρταση, ταχυπαλμίες, ημικρανίες και πονοκέφαλοι από υπερένταση.
