Υπερεγκέφαλος-μία νέα οπτική
Ο Υπερεγκέφαλος είναι η συνείδησή μας. Τελευταίες έρευνες αποδεικνύουν πως την συνείδηση δεν την παράγει ο εγκέφαλος, αντίθετα η συνείδηση ως μία εξωτερική ένοια απο το σώμα μας, δημιουργεί την πραγματικότητα που ζούμε μέσα από τον υπερυπολογιστή μας που είναι ο εγκέφαλος. Ο εγκέφαλος μας ώς ένας απλός υπερυπολογιστής, επεξεργάζεται τα στοιχεία που λαμβάνει από τον υπερεγκέφαλο και τα ερμηνεύει μέσω του κοινού λειτουργικού που έχουμε όλοι οι άνθρωποι.
Τι ξέρουμε πραγματικά για τον ανθρώπινο εγκέφαλο?
Οι πρώτες έρευνες για τον εγκέφαλο
Τις δεκαετίες του 1970 και 1980, αυτά που γνωρίζαμε ήταν ελάχιστα. Εκείνη την εποχή μάλιστα κυκλοφορούσε και ένα συναφές ευφυολόγημα: το να μελετάς τον εγκέφαλο είναι σαν να τοποθετείς ένα στηθοσκόπιο έξω από ένα γήπεδο προκειμένου να μάθεις τους κανόνες του ποδοσφαίρου.
Ο εγκέφαλός μας περιλαμβάνει περίπου 100 δισεκατομμύρια νευρικά κύτταρα, τα οποία σχηματίζουν από ένα τρισεκατομμύριο εώς και ένα τετράκις εκατομμύριο συνδέσεις. Αυτές οι συνδέσεις βρίσκονται σε μια διαρκή, δυναμική κατάσταση αναδιαμόρφωσης, καθώς ανταποκρίνονται στον κόσμο που μας περιβάλλει. Αυτό το θαύμα της φύσης είναι μικροσκοπικό και συγχρόνως εκπληκτικό!
Ο εκπληκτικός εγκέφαλος
Ο εγκέφαλος προκαλεί δέος σε όλους μας και κάποτε τον χαρακτήρισαν << το σύμπαν του ενάμισι κιλού>>. Στην πραγματικότητα δεν ερμηνεύει απλώς τον κόσμο γύρω μας, αλλά τον δημιουργεί. Όλα όσα βλέπεις, ακούς, αγγίζεις, γεύεσαι και μυρίζεις δεν θα είχαν τις ιδιότητες που έχουν χωρίς τον εγκέφαλο. Ότι βιώνεις σήμερα, είναι προσαρμοσμένα ειδικά για εσένα.
Αυτό μας φέρνει αυτομάτως αντιμέτωπους με ένα σοβαρό ζήτημα. Αν ο κόσμος μας είναι μοναδικός και προσαρμοσμένος σε εμάς και μόνο σε εμάς, τότε ποιος βρίσκεται πίσω από αυτήν την αξιοθαύμαστη δημιουργικότητα? Εμείς ή ο ίδιος ο εγκέφαλος? Αν η απάντηση είναι εμείς, τότε η πόρτα για ακόμα μεγαλύτερη δημιουργικότητα είναι ορθάνοιχτη. Αν η απάντηση είναι ο εγκέφαλός μας, τότε μπορεί να υπάρχουν σοβαροί σωματικοί περιορισμοί σε όσα μπορούμε να επιτύχουμε.
Ενδέχεται να μας εμποδίζουν διάφοροι παράγοντες όπως, τα γονίδιά μας, κάποιες τοξικές αναμνήσεις, η χαμηλή αυτοεκτίμηση. Ενδέχεται να μην αρκούμε λόγω των περιορισμένων προσδοκιών που έχουν οριοθετήσει τη συνειδητότητά μας, ακόμα και αν δεν καταλαβαίνουμε ότι αυτό μας συμβαίνει.
Τα γεγονότα εξηγούν και τις δύο περιπτώσεις, τόσο την απεριόριστη δυνητικότητα, όσο και τον σωματικό περιορισμό.
Η νέα επιστήμη και ο Υπερεγκέφαλος
Σε σύγκριση με το παρελθόν, η σημερινή επιστήμη συλλέγει νέα δεδομένα με εκπληκτική ταχύτητα. Έχουμε εισέλθει σε μια χρυσή εποχή για την έρευνα του εγκεφάλου. Νέες και ρηξικέλευθες μελέτες δημοσιεύονται κάθε μήνα. Τι συμβαίνει όμως με το άτομο, με το πρόσωπο που εξαρτάται από τον εγκέφαλο για πάντα? είναι αυτή μια σημαντική χρυσή εποχή για τον δικό μας εγκέφαλο ή παραμένουμε στο σκοτάδι?
Εδώ εντοπίζουμε ένα τεράστιο χάσμα ανάμεσα στην εκπληκτική έρευνα και στην καθημερινή πραγματικότητά μας. Εδώ μπαίνει στην εικόνα ένα ρητό ή δογματικός κανόνας για κάποιους που λέει πως, κάθε άνθρωπος χρησιμοποιεί κατά κανόνα μόνο το 10% του εγκεφάλου του. Πόσο αληθές όμως είναι αυτό? Κυριολεκτικά μιλώντας αυτό δεν ισχύει.
Σε έναν υγιή ενήλικα, τα νευρωνικά εγκεφαλικά δίκτυα λειτουργούν πλήρως ανά πάσα στιγμή. Ακόμα και το πιο λεπτομερές σκανάρισμα του εγκεφάλου δεν θα έδειχνε καμία διαφορά ανάμεσα στον Shakespeare τη στιγμή που γράφει ένα μονόλογο για τον Άμλετ και σε έναν επίδοξο ποιητή που γράφει το πρώτο του σονέτο. Ωστόσο ο σωματικός εγκέφαλος δεν είναι όλη η ιστορία.
Προκειμένου να δημιουργήσουμε μια χρυσή εποχή για τον εγκέφαλό μας, θα πρέπει να χρησιμοποιήσουμε το χάρισμα που μας έδωσε η φύση με νέο τρόπο. Ούτε ο αριθμός των νευρώνων ούτε κάτι μαγικό μέσα στη φαιά ουσία μπορεί να κάνει τη ζωή μας πιο ζωντανή, εμπνευσμένη και επιτυχημένη. Τα γονίδια παίζουν το ρόλο τους φυσικά, αλλά τα γονίδια μας, όπως και ο υπόλοιπος εγκέφαλος, είναι επίσης δυναμικά. Καθημερινά εισερχόμαστε σε αυτή την αόρατη πυρκαγιά της ηλεκτρικής και χημικής δράσης που λαμβάνει χώρα στο περιβάλλον του εγκεφάλου. Ο υπερεγκέφαλος, Εμείς δηλαδή, είμαστε οι ηγέτες, οι εφευρέτες, οι δάσκαλοι και οι χρήστες του εγκεφάλου μας την ίδια στιγμή. Αυτές είναι τέσσερις διαφορετικές καταστάσεις ή ρόλοι του υπερεγκέφαλου μας.
Υπερεγκέφαλος και δυνατότητες
Όντας Ηγέτες, δίνουμε στον εγκέφαλό μας τις καθημερινές εντολές
Ως Εφευρέτες, δημιουργούμε νέους δρόμους και συνδέσεις μέσα στον εγκέφαλό μας, που δεν υπήρχαν χτες.
Σαν Δάσκαλοι πάλι, εκπαιδεύουμε τον εγκέφαλό μας να μαθαίνει νέες δεξιότητες.
Τέλος ως Χρήστες, είμαστε υπεύθυνοι να διατηρούμε τον εγκέφαλό μας σε καλή λειτουργική κατάσταση.
Σε αυτούς τους τέσσερις ρόλους έγκειται η διαφορά ανάμεσα στον καθημερινό ή ασ’ τον ονομάσουμε << βασικό εγκέφαλο >> και σε αυτό που ονομάζουμε << υπερεγκέφαλο >>. Η διαφορά είναι τεράστια, καθώς παρόλο που δεν σχετιζόμαστε με τον εγκέφαλο μέσω της σκέψης << τί εντολές να του δώσω σήμερα? >> ή << ποιούς νέους δρόμους θέλω να δημιουργήσω? >>, στην πράξη αυτό ακριβώς κάνουμε. Ο προσαρμοσμένος κόσμος που ζούμε χρειάζεται έναν δημιουργό. Δημιουργός λοιπόν δεν είναι ο εγκέφαλός μας αλλά εμείς.
Ο υπερεγκέφαλος είναι ένας δημιουργός με πλήρη συνειδητότητα ο οποίος χρησιμοποιεί τον εγκέφαλο για το μέγιστο όφελος. Ο εγκέφαλός μας είναι ατελείωτα προσαρμοστικός, και εμείς μπορούμε να παίζουμε τον τετραπλό ρόλο του, ηγέτη, εφευρέτη, δάσκαλου και χρήστη, με πολύ πιο ολοκληρωμένα αποτελέσματα από αυτά που έχουμε πετύχει ήδη. ας δούμε όμως τους τέσσερις ρόλους πιο αναλυτικά.
Ο Υπερεγκέφαλος και οι ρόλοι του.
1) Ο Ηγέτης
Ως ηγέτες οι εντολές που δίνουμε μέσω του υπερεγκέφαλου, δεν είναι απλώς κάποιες οδηγίες που δίνουμε σε έναν υπολογιστή με τα κουμπιά ή το ποντίκι, καθώς αυτές είναι μηχανικές εντολές ενσωματωμένες σε μια μηχανή. Τις εντολές τις δικές μας παραλαμβάνει ένας ζωντανός οργανισμός ο οποίος αλλάζει κάθε φορά που του στέλνουμε μια οδηγία.
Αν σκεφτούμε << θα φάω το ίδιο πρωϊνό που έφαγα εχθές >>, ο εγκέφαλός μας δεν αλλάζει καθόλου καθώς ακολουθεί ένα πρόγραμμα. Αν όμως σκεφτούμε << τι θέλω να φάω για πρωϊνό σήμερα? Θέλω κάτι καινούργιο! >>, αμέσως απευθύνεσαι σε ένα απόθεμα δημιουργικότητας και αλλάζεις το πρόγραμμα.
Η δημιουργικότητα είναι μια ζωντανή έμπνευση που αναπνέει, αλλάζει διαρκώς και δε συγκρίνεται με κανέναν υπολογιστή. Γιατί να μην την εκμεταλευτούμε στο έπακρο? Ο εγκέφαλός μας έχει τη θαυμαστή ικανότητα να προσφέρει τόσο περισσότερα, όσο πιο πολλά ζητάμε απο αυτόν.
2) Ο Εφευρέτης.
Ο εγκέφαλος μας εξελίσσεται συνέχεια. Αυτό συμβαίνει ατομικά, είναι κάτι μοναδικό για τον εγκέφαλο και ένα απο τα μεγαλύτερα μυστήρια του. Η καρδιά μας και το συκώτι μας με τα οποία γεννηθήκαμε, θα είναι ουσιαστικά τα ίδια όργανα όταν πεθάνουμε. Ο εγκέφαλός μας όμως όχι. Αυτός είναι ικανός να εξελίσσεται και να βελτιώνεται σε όλη μας τη ζωή. Αν επινοήσουμε νέα πράγματα για να κάνει ο εγκέφαλός μας, τότε γινόμαστε η πηγή των νέων δεξιοτήτων.
Υπάρχει μια εντυπωσιακή θεωρία που στηρίζεται στο σλόγκαν << δέκα χιλιάδες ώρες >>: η ιδέα είναι ότι μπορούμε να αποκτήσουμε οποιαδήποτε ειδική δεξιότητα αν επιδοθούμε σε αυτή για τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο. Αυτό ισχύει ακόμα και για δύσκολες δεξιότητες όπως έιναι η ζωγραφική και η μουσική, που κάποτε υποτίθεται πως αφορούσαν μόνο τους ταλαντούχους.
Σε ένα επίπεδο, η ζωή μας είναι μια σειρά δεξιοτήτων, αρχίζοντας από το περπάτημα, την ομιλία και την ανάγνωση, το λάθος που κάνουμε είναι ότι περιορίζουμε αυτές τις δεξιότητες. Εντούτοις η ίδια αίσθηση ισορροπίας που μας επέτρεψε να μπουσουλήσουμε, να περπατήσουμε, να τρέξουμε και να μάθουμε ποδήλατο μέσα σε 10.000 ώρες ή και λιγότερο, μπορεί να μας επιτρέψει να βαδίσουμε πάνω σε ένα σχοινί που κρέμεται ανάμεσα σε δύο ουρανοξύστες. Ζητάμε ελάχιστα από τον εγκέφαλό μας όταν παύουμε να του ζητάμε να τελειοποιεί νέες δεξιότητες καθημερινά.
3) Ο Δάσκαλος.
Η γνώση δεν βασίζεται στα γεγονότα, αλλά στην περιέργεια. Ένας εμπνευσμένος δάσκαλος μπορεί να αλλάξει έναν μαθητή για όλη του τη ζωή αν του εμφυσήσει την περιέργεια. Βρισκόμαστε στην ίδια θέση σε σχέση με τον εγκέφαλό μας, με μια μεγάλη διαφορά: είμαστε και οι μαθητές και οι δάσκαλοι. Ευθύνη μας είναι να ενσταλλάξουμε την περιέργεια και όταν αυτή θα έρθει, είμαστε επίσης αυτοί που θα νιώσουν την έμπνευση. Κανένας εγκέφαλος δεν εμπνεύστηκε ποτέ, αλλά όταν εμείς εμπνεόμαστε, πυροδοτούμε μια σειρά αντιδράσεων που φωτίζουν τον εγκέφαλο, ενώ ο αδιάφορος εγκέφαλος είναι βασικά κοιμισμένος.
Ο εγκέφαλος μπορεί επίσης να φθείρεται: έχει αποδειχθεί ότι μπορούμε να αποτρέψουμε συμπτώματα άνοιας και εγκεφαλικής γήρανσης διατηρώντας κοινωνικές σχέσεις και μια πνευματική περιέργεια σε όλη μας τη ζωή.
Σαν καλοί δάσκαλοι, πρέπει να παρακολουθούμε τα λάθη, να ενθαρύνουμε τις δυνάμεις, να προσέχουμε πότε ο μαθητής είναι έτοιμος για νέες προκλήσεις κλπ. Σαν ευφυείς μαθητές, πρέπει να παραμένουμε ανοιχτοί σε πράγματα που δεν γνωρίζουμε και να είμαστε δεκτικοί και όχι στενόμυαλοι.
4) Ο Χρήστης.
Δεν υπάρχει κανένα φυλλάδιο οδηγιών για τον εγκέφαλο. Ο εγκέφαλος χρειάζεται τροφή, επισκευή και κατάλληλη διαχείρηση. Ορισμένες τροφές είναι σωματικές όπως τα φρούτα, τα βότανα κ.α. Η σωστή διατροφή του εγκεφάλου όμως είναι εκτός απο σωματική και νοητική. Διάφορες σωματικές τοξίνες όπως το αλκοόλ και ο καπνός, καθώς και συναισθηματικές τοξίνες, όπως ο φόβος η κατάθλιψη και το άγχος, εκθέτουν τον εγκέφαλό μας σε κατάσταση στρες.
Μια νέα μελέτη έδειξε ότι το καθημερινό άγχος κλείνει τον προμετωπιαίο φλοιό, το μέρος του εγκεφάλου που ευθύνεται για τη λήψη αποφάσεων, τη διόρθωση λαθών και την αξιολόγηση καταστάσεων. Σε καταστάσεις στρές όπως ένα μποτιλιάρισμα, ο προμετωπιαίος φλοιός παύει να επικρατεί έναντι των πρωτογενών παρορμήσεων, τις οποίες οφείλει να ελέγχει ο χρήστης και επικρατούν το άγχος, η οργή, η απογοήτευση και η αβοηθησία.
Καταστάσεις που αποδεικνύουν ότι ο εγκέφαλός μας μας χρησιμοποιεί, είναι η οργή που νοιώθεις όταν οδηγείς στους δρόμους, η νευρικότητα όταν περιμένεις σε ουρές να εξυπηρετηθείς κλπ. Το ίδιο όμως συμβαίνει και με τις δυσάρεστες αναμνήσεις, τις πληγές από παλιά τραύματα, τις κακές συνήθειες που δεν μπορούμε να αποτινάξουμε και το πιο τραγικό, τους ανεξέλεγκτους εθισμούς μας. Τα προγράμματα αυτά του εγκεφάλου καθιστούν ικανό τον εγκέφαλό μας να μας χρησιμοποιεί.
Ο φωτισμένος εγκέφαλος-Υπερεγκέφαλος
Παρόλο που δεν υπάρχει κανένα φυλλάδιο οδηγιών για τον εγκέφαλό μας, μπορούμε να τον χρησιμοποιούμε ώστε να ακολουθούμε το μονοπάτι της ανάπτυξης, της επίτευξης, της προσωπικής ικανοποίησης και των νέων δεξιοτήτων. Χωρίς να το συνειδητοποιούμε, μπορούμε να κάνουμε ένα κβαντικό άλμα στον τρόπο με τον οποίο χρησιμοποιούμε τον εγκέφαλό μας.
Τελικός προορισμός μας είναι ο φωτισμένος εγκέφαλος ή υπερεγκέφαλος, ο οποίος υπερβαίνει τους τέσσερις παραπάνω ρόλους. Είναι μια σπάνια σχέση, όπου εμείς είμαστε οι παρατηρητές, και οι σιωπηλοί μάρτυρες όλων αυτών που κάνει ο εγκέφαλος. Εδώ βρίσκεται και η υπέρβαση.
Όταν καταφέρουμε να γίνουμε οι σιωπηλοί μάρτυρες και παρατηρητές του εαυτού μας, η δραστηριότητα του εγκεφάλου μας δε μας μπερδεύει. Όντας σε κατάσταση απόλυτης γαλήνης και σιωπηλής συνειδητότητας, βρίσκουμε την αλήθεια για τα αιώνια ερωτήματα που αφορούν το πνεύμα, την ψυχή μας και την ζωή μετά θάνατον. Εμείς θεωρούμε πραγματική αυτή την πτυχή της ζωής, επειδή όταν ο νούς θέλει να κάνει την υπέρβαση, ο εγκέφαλος είναι έτοιμος να ακολουθήσει.
Πηγή: SUPER BRAIN – ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΝΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΕΚΡΗΚΤΙΚΗ ΔΥΝΑΜΗ ΤΟΥ ΝΟΥ – DEEPAK CHOPRA, RUDOLPH E. TANZI.
